Σκέψεις για τη Λογοτεχνία σήμερα

Σκέψεις για τη Λογοτεχνία σήμερα

(ή πού βαδίζουμε κύριοι;)

Εν αρχή και καλώς εχόντων των πραγμάτων, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι οι σύγχρονοι ¨γραφιάδες¨-συγγραφείς-ποιητές-κειμενογράφοι συνεχώς αυξάνονται με έναν αλματώδη ρυθμό στις μέρες μας. Ίσως γιατί οι ανάγκες έκφρασης της σημερινής εποχής, σε στρέφουν αναγκαστικά να διαγράψεις τον καημό σου μέσα στα μονοπάτια της λογοτεχνίας.

Λίγοι θα αντέξουν στο χρόνο και σίγουρα όσοι είχαν να μας πουν κάτι πρωτότυπο, ή που άγγιξαν αισθητά τον δικό μας συναισθηματικό κόσμο, ή που μπόρεσαν να στηρίξουν λογοτεχνικά ένα κείμενο που ¨στέκει¨ λογοτεχνικά…

Κι εδώ γεννάται ένα ερώτημα. Τι είναι αυτή η λογοτεχνία; Μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε λογοτεχνία ή είναι απλά μια καταγραφή σκέψεων ή ενός μονολόγου ενός τρελού που έπιασε ένα μολύβι και άρχισε να γράφει…;

Υπάρχουν δύο απόψεις μέσα στο χώρο της λογοτεχνίας (τέχνης, καλλιτεχνίας ή εικαστικής καταγραφής) όπου η μία υποστηρίζει πως θα πρέπει πρώτα να καταλαγιάσει ο θυμός σου, να περάσει ο καημός, να ημερέψει το συναίσθημα και μετά αυτό που έζησες ή θέλησες να μοιραστείς, να το καταγράψεις πράος. Η δεύτερη εκδοχή από αρκετούς οπαδούς, θέλει το ακριβώς αντίθετο αυτής της διαδικασίας. Δηλαδή, να πιάσεις το μολύβι σου, να καταγράψεις το συναίσθημα της στιγμής εκείνης, να περάσεις το μένος και το θυμό σου για να καταλαγιάσει τελικά ο καημός, μέσα από αυτή την ενέργεια.

Δυστυχώς, η λογοτεχνία δεν είναι αυτό το ¨σκέφτομαι και γράφω¨ ενός θέματος που μας μάθαιναν στο σχολείο. Αυτό το σκέφτομαι και γράφω είναι μια αρθρογραφία, ένα δοκίμιο πάνω σε έναν τομέα, μια ανάπτυξη θέματος και σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ¨λογοτεχνία¨ γιατί είναι έρευνα, δεν μεροληπτεί (αν θέλει να είναι αντικειμενική, αλλά αντίθετα η λογοτεχνία μεροληπτεί εις βάρος κάποιου αντικειμένου που πραγματεύεται) και σίγουρα δεν εμπεριέχει τη συναισθηματική φόρτιση αλλά και τον χαρακτήρα του γράφοντα (γιατί ναι, μέσα από τα κείμενά μας διακρίνεται πολλές φορές και ο χαρακτήρας μας).

Τελικά είναι ποίηση; Είναι υποκριτική τέχνη η ποίηση; Τι άλλα είδη λογοτεχνίας έχουμε;

Είναι ένας ζωγραφισμένος πίνακας με μαρκαδόρο ή στυλό ή πένα ή μολύβι ένα ολοκληρωμένο λογοτεχνικό έργο (ένα μυθιστόρημα, ένα ποίημα, ένα τραγούδι);

O ηθοποιός που πάνω στη σκηνή ερμηνεύει ρόλο αρχαίας τραγωδίας, εκείνη τη χρονική στιγμή απαγγέλει ποίηση, γιατί η αρχαία τραγωδία είναι ποιητικό έργο. Ο τραγουδιστής που πάνω στη σκηνή ερμηνεύει μια άρια όπερας, εκείνη τη στιγμή απαγγέλει ποίηση, γιατί το λιμπρέτο μιας όπερας είναι ποιητικό έργο. Ο ¨γραφιάς¨ που περίτεχνα διακοσμεί έναν κόσμο στο χαρτί με το μολύβι του, και σου μεταφέρει ένα άγνωστο ή παραμυθένιο περιβάλλον στο οποίο σε βάζει μέσα να ενταχθείς και να τον αντιληφθείς, εκείνη τη χρονική στιγμή δημιουργεί έναν πίνακα ζωγραφικής (άυλο αλλά τόσο υπαρκτό και ζωντανό) επειδή χρησιμοποίησε αριστοτεχνικά τις ¨μπογιές¨ του. Ο στιχουργός που θα συγγράψει ένα ρεφρέν με δύο κουπλέ για να έρθει στη συνέχεια ο μουσικός να επενδύσει σ΄ αυτό, να το στηρίξει μουσικά, για να σου παρουσιάσει κι εκείνος με τη σειρά του έναν δικό του φανταστικό κόσμο, έχει χρησιμοποιήσει έναν άυλο εικαστικό κόσμο για να σε βάλει μέσα στο παιχνίδι του…

Στον κόσμο αυτό που ήρθαμε κι όλοι οι καλοί χωράμε, έχει τύχει πολλές φορές να σκεφτούμε, αν όχι να συγγράψουμε κάτι που θα θέλαμε να ξεστομίσουμε αλλά τελικά δεν το πράξαμε (δεν πήραμε καν ένα πρόχειρο χαρτί να το καταγράψουμε έτσι απλά) …αλλά το αφήσαμε να ελλοχεύει στο υποσυνείδητο και να ξεχαστεί εκεί μέσα, άλλοτε ίσως από ντροπή, άλλοτε από εγωϊσμό κι άλλοτε από την άποψη ¨..και ποιος θα μου πει μπράβο;¨

Την ψυχική ικανοποίηση των γραπτών μου, την πήρα με δύο τρόπους στη ζωή μου. Αρχικά με ελάχιστους αναγνώστες που ήρθαν, με διάβασαν, ταυτίστηκαν μαζί μου και μου απάντησαν: ΄΄..συγκινήθηκα΄΄  ή ΄΄πολύ ιδιαίτερη η γραφή σου΄΄, αλλά και από άλλους μεγαλύτερους ηλικιακά αλλά και πιο ¨φτασμένους¨ και καθιερωμένους στο χώρο που μου έδωσαν αξία, με διάβασαν και μου είπαν: ΄΄..αξίζεις, συνέχισε!΄΄..

Σας έβαλα στον δικό μου μαγικό κόσμο κύριοι ή σας έκανα να κλάψετε; Πέτυχα το σκοπό μου! Είμαι λογοτέχνης ή ποιητής ή στιχουργός εν τέλει; Θα με κρίνει η ιστορία, όταν ο ιστορικός της λογοτεχνίας του μέλλοντος έχει να πει κάτι και για μένα (εάν κι εφόσον δεν περάσω πλήρως απαρατήρητος, πράγμα που θα σημαίνει ότι απέτυχα!).

Τελικά τι κέρδισα, τι αποκόμισα από όλο αυτό, τι πήρα; Πήρα τόση μεγάλη αγαλλίαση στην ψυχή μου όταν άφησα το μολύβι, έκανα τις διορθώσεις, διακόσμησα το περιβάλλον, έκοψα-έραψα-μοντάρισα-ξεμοντάρισα που τελικά το αποτέλεσμα με συνεπήρε, το διάβασα αρκετές φορές, αναφέρθηκα σ΄ αυτό πολλές φορές σε συζητήσεις μου, το ξαναδιάβασα μετά από χρόνια και με συνεπήρε πάλι σα να ήταν η πρώτη του φορά… !

Οι σύγχρονοι ¨γραφιάδες¨-συγγραφείς-ποιητές-κειμενογράφοι συνεχώς αυξάνονται με έναν αλματώδη ρυθμό στις μέρες μας και πάντα θα προστίθενται νέοι συγγραφείς στον μακρύ κατάλογο κατ΄ εξακολούθησιν (πρωτίστως οι κατ΄ εξακολούθηση συγγραφείς, κι άλλοι που στην πορεία πολύ νωρίς θα εγκαταλείψουν) που άλλοτε θα στοχεύουν μέσα από το εμπορικό (ευπώλητο ή εύπεπτο ανάγνωσμα που θα παρουσιάσουν) ή που απλά θα θελήσουν να παρουσιάσουν για λιγότερους ένα εξίσου αξιολογότατο έργο που θα κριθεί μακροχρόνια, αν αυτό ήταν άξιο να ¨σταθεί¨ και να παραμείνει στην αντίληψή μας.

Για τις λίγες, μικρές, συνοπτικές αυτές σκέψεις…

μετά τιμής, Γιώργος Κόκκινος