Το Ροζ συννεφάκι, του Γιώργου Σ. Κόκκινου

‘’Το ροζ συννεφάκι’’

Του Γιώργου Σ. Κόκκινου

Το διαδίκτυο αποτέλεσε μέσα στα 20 περίπου χρόνια λειτουργίας του στην Ελλάδα, ένα ισχυρό εργαλείο διασύνδεσης ατόμων, εναρμόνισης και σύσφιξης σχέσεων (sic), μιας μορφής εικονικού εναγκαλισμού, άλλοτε ένα ύπουλο καταστροφικό κατασκεύασμα καταστροφής των ανθρωπίνων σχέσεων και γνωριμιών, ενώ άλλοτε πάλι ένα ''ξεδώσιμο'' των απανταχού κορτάκηδων, κλαρινογαμπρών, πέφτουλων αρσενικοθηλυκών υπάρξεων ως ένα άλλο εργαλείο ''μπαρότσαρκας'' με δωρεάν παροχές, ποτό κερασμένο, μπάρμαν τον σέρβερ και φιλοξενία/διαμονή (ως επί το πλείστον) το facebook (αφού εδώ μαζωχτήκαμε ούλοι από το 2008 κι έκτοτε που πρωτάνοιξε τις πύλες του).

Το διαδίκτυο αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητα Δημοκρατικό εργαλείο πληροφορίας, αφού ο καθένας (με αλληλεπίδραση και εκφέροντας γνώμη) μπορεί να εκφράσει άποψη πληκτρολογώντας την υποτιθέμενη προφορικώς εκφραζόμενη άποψη που θα μπορούσε να ειπωθεί από τα χείλη του σε ενδεχόμενη συνάθροιση με άλλους ανθρώπους.
Και εδώ γεννάται ένα ερώτημα! Εκφράζεται άραγε αυτή η ειλικρινής άποψη ή κρυβόμενος πίσω από μια συσκευή στην βολή της οικίας του, παρουσιάζει αυτή την άποψη λίγο πιο ..εχμ .. υπερρεαλιστικά του προσδοκώμενου ή αν θέλετε, του ''κόσμιου'' αυτής της έκφρασης; Με ποια κριτήρια το ''κόσμιο'' και το '''άκομψο'' έχουν θεσπιστεί ως μέτρα σύγκρισης σε μια κοινωνία;

Ας πούμε, σε μια αληθινή συνάθροιση ατόμων, ο γραβατωμένος κύριος θα καθίσει δίπλα στην ''επίλεκτη'' κυρία με την ακριβή τσάντα και το ''πέδιλο'' στην προσπάθειά του να την φλερτάρει, αναλύοντας αρχικώς τον καιρό, μετά η συζήτηση θα έρθει στη διασκέδαση κι έπειτα θα μπει στο ''ψητό''.

Οι ηλικιακές διαφορές στις διασυνδέσεις μας μέσα από τον ιστό του διαδικτύου πλέον δεν αποτελούν τροχοπέδη στη σύσφιξη των σχέσεών μας, αλλά θα έλεγα ότι καταρρίπτονται κάθε μορφής ''τύποι'' και σαβουάρ-βιβρ που συναντώνται στην αληθινή κοινωνία. Για παράδειγμα αν υποδεχόμασταν μια κυρία μεγάλης ηλικίας ή έναν παππού στο χώρο μας θα του λέγαμε αυτομάτως (όπως έχουμε συνηθίσει) :
- ''Καλησπέρα σας! πως είσθε; Καλέ καθίστε, μη στέκεστε όρθιος. Τι να σας τρατάρουμε; ''...

Στην προκειμένη όμως ηλεκτρονική μας γνωριμία αυτές οι ''γελοιότητες'' παρακάμπτονται και μπαίνοντας κατ' ευθείαν στο θέμα που μας απασχολεί αναπτύσσουμε μια ''διαδικτυακή'' διάλεκτο επικοινωνίας που προσαρμόζεται στις επιταγές της τεχνολογίας, της ταχύτητας και της ας πούμε ..φερεγγυότητας (αφού έχουμε δει φωτογραφίες, έχουμε ξεψαχνίσει το προφίλ, διαβάσαμε όλα τα σχόλια των προηγουμένων, κάναμε και καμιά 500αρια likes με καρδούλες) ..και τελικώς αποκρινόμαστε ..:
- ''Να στο βουτήξω αυτό!; Thanks!!!!''

ή - ''Πω! ρε Θάλίτσα (κι ας μην έχουμε δει ούτε ζωγραφιστή τη Θαλίτσα), ωραίο αυτό που έφτιαξες! Μέλια, μέλια στάζει!!!''

Αυτό συσφίγγει (υποτίθεται) περισσότερο άμεσα αλλά και εύστοχα την ανθρώπινη ανάγκη μας για επικοινωνία που περιορίζεται σε έναν πομπό, μια οθόνη και έναν δέκτη..!
Άλλωστε, η λειτουργία αυτή της αξιοσέβαστης Δημοκρατικότητας και της αμεσότητας απέναντι στο άλλο ηλεκτρονικό ανθρωπάκι με το οποίο ανοίξαμε κουβέντα μπορεί (ίσως) μια μέρα να συσφίξει και τις σχέσεις τόσο, έτσι που να δέσει και η υλική/φυσική παρουσία των δύο σε μια πραγματική συνάθροιση, ή να συμβεί το αντίθετο, δηλαδή να οξυνθούν τα πνεύματα (λόγω ηλεκτρονικής παρανόησης) και να μπλοκαρισθούν οι δύο πλευρές εξάπαντος μετά την τελευταία ηλεκτρονική λέξη!

Όσοι λοιπόν κοιμόμαστε ακόμα πάνω στο ροζ συννεφάκι και παίζουμε με τα κουμπάκια εδώ μια 20ετία, είναι καλό να γνωρίζουμε πως κάθε τεχνολογικό μέσο που εξυπηρετεί την πληροφόρηση (αρχικώς) αλλά και την επικοινωνία, οφείλουμε να το χειριζόμαστε με σύνεση και λελογισμένα ως προς τις διαπροσωπικές μας επαφές (ένας ακόμα άνθρωπος γαρ βρίσκεται πίσω από την οθόνη), χωρίς φυσικά να παρατηρείται κατάχρηση αυτού του μέσου, οποιαδήποτε κακεντρέχεια ή δόλος, και σίγουρα με τις προϋποθέσεις που συνάδουν σε μία υπαρκτή κοινωνική συνάθροιση. Άλλωστε κανένας από εμάς δεν έχει και δεν πρόκειται ποτέ να έχει ακριβώς τις ίδιες απόψεις ή θέσεις με τον οποιοδήποτε άλλο. Ακριβώς επειδή είμαστε Άνθρωποι...

Σε μια ανθρώπινη κοινωνία όπου η προσωπική άποψη εκφράζεται άλλοτε με σαρκασμό στο διαδίκτυο (και ίσως παρεξηγείται) ενώ άλλοτε αληθινά με τις όποιες εκφραζόμενες αντιλήψεις (που απορρέουν από τον προφορικό λόγο) συνήθως η επικρατέστερη άποψη είναι αυτή που καθιερώνεται ως αποδεκτή. Ας πούμε, τρεις άνθρωποι εκφράζουν τις απόψεις με αριθμό 1, 2, 3, 4, 5, 6,. Αν υποθέσουμε πως ταυτίζονται και οι τρεις μόνο με την άποψη 3, τότε αυτή καθιερώνεται ως αποδεκτή από όλους, ενώ για τις υπόλοιπες υπάρχουν, όπως είναι φυσικό, αρκετές διαφοροποιήσεις.

Ορίστε μου εσείς αν μπορείτε, γιατί αναγκαστικά η άποψη 3 (που καθιερώνεται) να είναι και η απόλυτα ορθή, σαν σωστότερη επιλογή; Μα προφανώς επειδή είναι η άποψη των περισσοτέρων, ακόμα κι αν αυτή τείνει στο να είναι λανθασμένη. Άρα ο αριθμός των ανθρώπων που συμμετέχουν ίσως είναι το κριτήριο μιας άποψης που μπορεί να ''καθιερωθεί'' ως σεβαστή.

Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα, με το να βλέπεις τον Δημήτρη Κουτσούμπα να συζητάει επί προσωπικού με την Γιάννα Αγγελοπούλου υπό το άγρυπνο βλέμμα του Λένιν στη φωτογραφία που διακοσμεί το δωμάτιο, γνωρίζοντας εκ των προτέρων πως δεν μπορεί να συγκλίνουν οι απόψεις των δύο, παρά σε μία που καθιερώνεται και ως επικρατέστερη.

Στον άυλο κόσμο του διαδικτύου η εντύπωση (καλή ή κακή) είναι αυτή που μένει στη μνήμη (ακριβώς επειδή δεν μπορείς να γνωρίζεις περισσότερο τον άνθρωπο για τον οποίο σχημάτισες την εντύπωση αυτή). Μένεις με μια γνώμη, ενθυμούμενος τα σχόλιά του, τις κινήσεις του, τις φωτογραφίες του και τις μουσικές του επιλογές. Ακόμα κι αν τύχει να επικοινωνήσεις μαζί του επί προσωπικού, μπορεί ο τρόπος επικοινωνίας (που όπως είπαμε και στο προηγούμενο μέρος, ''να εκφράζει την άποψη πληκτρολογώντας την υποτιθέμενη προφορικώς εκφραζόμενη άποψη που θα μπορούσε να ειπωθεί από τα χείλη του'') να θεωρηθεί ιδιαίτερος, ασυνήθιστος, προσποιητός (για να εντυπωσιάσει), σοφιστικέ (αν γράφει και ποιήματα) ή επιτηδευμένος (αν είναι κομματικοποιημένος σε πολιτική συζήτηση) ή απλά στενόμυαλος τόσο που δεν μπορεί να αποδεχθεί την διαφορετικά εκφραζόμενη άποψη του άλλου (η οποία ούτως ή άλλως θα είναι προσωπική ή όπως αναφέραμε παραπάνω, η κοινωνικά αποδεκτή από τους περισσοτέρους).

Όσοι λοιπόν κάναμε όνειρα πάνω σε αυτό το ροζ συννεφάκι, πως ο κόσμος του διαδικτύου μπορεί να διαφέρει αισθητά από τον κοινωνικό μας περίγυρο, ίσως ''πλανώμαστε πλάνην οικτράν'' θεωρώντας ανάμεσα στα ηλεκτρονικά ανθρωπάκια πως θα συναντούσαμε το διαφορετικό ή ίσως το ''ταιριαστό'' προς το χαρακτήρα και τις συνήθειές μας. Ενώ το κριτήριο ως προς τις μουσικές επιλογές και τις φωτογραφίες μας δεν θα μπορούσε να είναι απόλυτα σημείο ταύτισης των απόψεων που διακατέχει ένα τελείως ανεξάρτητο ον, που ''ποτέ δεν θα μπορούσε να έχει ακριβώς τις ίδιες απόψεις ή θέσεις με τον οποιοδήποτε άλλο. Ακριβώς επειδή είμαστε Άνθρωποι...''

Το διαδίκτυο αποτέλεσε ακόμα μέσα στα 20 περίπου χρόνια λειτουργίας του στην Ελλάδα, ένα ισχυρό αντικαταθλιπτικό εργαλείο (λόγω και της αλληλεπίδρασης μεταξύ άλλων ανθρώπων) που ωσάν αντικαταθλιπτικό χάπι ενεργούσε καταλυτικά απέναντι στην όποιας μορφής αποξένωση και κλεισούρα που εκούσια ή ακούσια (εξαιτίας και της πρόσφατης οικονομικής κρίσης) ορισμένοι από τους χρήστες του επέλεξαν ως τρόπο ''διασκέδασης'' με αποτέλεσμα έτσι να ''μπερδεύονται'' οι πιο κοινωνικοί τύποι με τους λιγότερο κοινωνικούς σε ένα μείγμα διαφορετικών ''τάξεων'', διαφορετικών αντιλήψεων, διαφορετικών οικονομικών απολαβών και διαφορετικών ενδιαφερόντων.

Ορισμένες από τις απόψεις που διατηρούσαν και διατηρούν χρήστες του διαδικτύου (ή του facebook) παρουσιάστηκαν άλλοτε με τρόπο θρασύ, άλλοτε με κάποιας μορφής ειρωνεία και άλλοτε μέσω της τέχνης (μέσα από σκίτσα ή γελοιογραφίες ή βίντεο) απ' όπου και κοινοποιήθηκαν σε άλλους χρήστες, καθιστώντας αυτό το περιεχόμενο δημοφιλές (viral).
Πολλά ήδη μπορεί να έχουν ειπωθεί για τον τρόπο λειτουργίας της Δημοκρατίας στον τόπο μας, αλλά δεν παύει το διαδίκτυο να αποτελεί το Δημοκρατικότερο εκ των μέσων που μπορεί να διαθέτουμε για να εκφράσουμε μια άποψη σε άλλους.
Κατ' αυτό τον τρόπο ο καθένας θα μπορούσε να πει
(αναρτώντας ένα αντίστοιχο σχόλιο κάπου):

- Για όλα τα δεινά του κόσμου φταίει ο καπιταλισμός. Ή
- Για όλα τα δεινά του κόσμου φταίνε οι βαθύπλουτες οικογένειες Εβραίων και το Βατικανό (Ρωμαιοκαθολική εκκλησία).
- Για όλα τα δεινά μας ευθύνεται ο Κομμουνισμός. Ή
- Για όλα τα δεινά του κόσμου ευθύνεται ο Φασισμός.

Βλέπετε όλες, είναι προσωπικά εκφραζόμενες πολιτικές απόψεις που συναντώνται σε μια Δημοκρατία και που τυχαίνει να έχουν πέσει στην αντίληψή μας, αλλά παρ' όλα αυτά να μην μπορούμε (σαν χρήστες αυτού του μέσου) να συμφωνήσουμε σε μία μόνο συγκεκριμένη απάντηση...

Άλλοτε πάλι η ξενοφοβία ή η σκέψη απώλειας μέρους του εδαφικού μας χώρου ή φυσικού μας πλούτου οδήγησε σε ακραία συμβάντα (βωμολοχίες, ισχυρές αντιπαραθέσεις ιδεών, ύβρεις που σε βαθμό παρόμοιο στην πραγματική ζωή μας θα θεωρούνταν κίνητρο για δικαστική διαμάχη κλπ) χωρίς ποτέ μέχρι σήμερα να μην μπορούμε να συμπορευθούμε σε μία κοινή απόφαση ή γνώμη ή θέση (σημειώνω πάλι ότι οι ταξικές διαφορές των χρηστών είναι εμφανείς και έχουν μεγάλη μεταξύ τους απόκλιση) αλλά το περιεχόμενο πάντα αυτών των θέσεων σχετιζόταν με τον τόπο μας και άρα με το καλό μας (και ως ίσως θα έπρεπε) να μπορούσαμε τουλάχιστον να συμφωνούσαμε σε μία κοινή πλεύση, πράγμα το οποίο φυσικά στάθηκε αδύνατο...

Σε ένα μέσο που προσφέρει την δυνατότητα να εκθέσεις τα γραπτά σου, τα κείμενά σου, ή ακόμα και τα ποιήματά σου (που μπορεί αυτά να έχουν και πολιτικό ή θρησκευτικό περιεχόμενο κάποιες φορές) οφείλεις να σεβαστείς τους κοινωνικούς κανόνες ''ευπρέπειας'' που ορίζουν ότι: Σε μια Δημοκρατία, μπορεί εσύ να μην συμφωνείς, αλλά θα πρέπει να δεχτείς την διαφορετική άποψη που εκφράζεται από έναν άλλο άνθρωπο χωρίς να τον προσβάλλεις ή να βάλλεσαι εναντίον του, αποδεχόμενος την ''διαφορετικότητά'' του που τον καθιστά ''μοναδικό'', ακριβώς επειδή όπως είπαμε και προηγουμένως, ο Άνθρωπος είναι ''ένα τελείως ανεξάρτητο ον, που ποτέ δεν θα μπορούσε να έχει ακριβώς τις ίδιες απόψεις ή θέσεις με τον οποιοδήποτε άλλο. Ακριβώς επειδή είμαστε Άνθρωποι...''

Όσοι λοιπόν κατρακυλήσαμε τελικώς από αυτό το ροζ συννεφάκι που βρισκόμασταν και προσγειωθήκαμε απότομα στην καθημερινή πραγματικότητα, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε πως σε ένα χώρο (ηλεκτρονικό) όπως αυτόν, η κάθε μας προσωπική εκτίμηση είναι απόλυτα σεβαστή και θα πρέπει να εκφράζεται αυθόρμητα με το χέρι στην καρδιά, χωρίς την οποιαδήποτε υποψία υποβίβασης μιας άλλης εκτίμησης ή τον χλευασμό μιας άλλης εντύπωσης διαφορετικά αναπτυσσόμενης!

Σκέφτομαι αυτή την ώρα, καπνίζοντας, πόσο πιο όμορφος θα ήταν ο κόσμος μας αν θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε σε Ένα, αλλά και πόσο βαρετός θα ήταν επίσης, ή πόσο διαφορετικούς και αναντικατάστατους μπορεί να μας κάνει η τελείως διαφορετικά διατυπωμένη άποψη, που άλλοτε εξυμνεί την ιδιαιτερότητά μας κι άλλοτε μας κάνει αντιπαθητικούς σε βαθμό τέτοιο που σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα αναλύοντας τις ''ειδήσεις'' της επικαιρότητας, χάνουμε εν τέλει την ουσία.

Ποια είναι η ουσία τελικά; Αυτά που βλέπουν τα μάτια μας όταν αντικρίζουν τον κόσμο στη διαδικτυακή πλοήγηση αλλά και στον αληθινό κόσμο (που σίγουρα είναι περισσότερα, πιο αρεστά, σίγουρα κοινόχρηστα, προσβάσιμα από τον καθένα και πιο αληθινά). Ακόμα και μια φωτογραφία προφίλ που απεικονίζει έναν άνθρωπο που μπορεί να έχει τροποποιηθεί πλήρως από την πραγματική του διάσταση, θα μπορούσε να γίνει αιτία ''κολλήματος'' ή διαμάχης μεταξύ ενός ζευγαριού ή μπλοκαρίσματος ή σεξουαλικής παρενόχλησης, άλλοτε θαυμασμού, επίπληξης ή να τυγχάνει μεγάλης και μη αναμενόμενης δημοσιοποίησης. Αυτά που βλέπουν τα μάτια μας άλλωστε, συνήθως φτάνουν μέχρι την άκρη της μύτης μας, που για να ιδούμε μακρύτερα, θα πρέπει να κατεβάσουμε το ύψος της και να κοιτάξουμε χάμω, χαμηλότερα και πιο ταπεινά να εκλάβουμε το μήνυμα μιας άλλης αναντικατάστατης προσωπικότητας που θα ήταν φύσει αδύνατον να συμφωνεί στο 100% μαζί μας.

Κάποιοι θα λέγανε, επί προσωπικού, ας πούμε, σε μια κοπέλα με μια ωραία και καλλιτεχνική φωτογραφία:
- ''κοπελιά σε ποθώ ερωτικά''.. Η ερωτική διάσταση άλλωστε μιας εκφραζόμενης άποψης - το κοινώς λεγόμενον ''πέσιμο'' - διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο διατύπωσης της υποτιθέμενης έκφρασης.. Στην αληθινή ζωή και η στάση του σώματος υποδηλώνει μιας κάποιας μορφής απόκριση που συνδυαζόμενα με την εκφραζόμενη ''ατάκα'' υπεισέρχεται κατόπιν και η αντίστοιχη στάση του σώματος της ανταπόκρισης.. Το λογικό κάθε συνομιλίας, θα ήταν και οι δύο πλευρές να διατηρούν τον ίδιο τρόπο διατύπωσης ώστε να αποφεύγονται παρεξηγήσεις του τύπου:

- ''Είσθε σίγουρα ο πρίγκιπας που παραμυθιού μου;''
- ''Άει τράβα μωρή πατσαβούρα. Δε βλέπεις τα χάλια σου!;''
κι εδώ το ''Ροζ συννεφάκι'' σηκώνει τα χέρια ψηλά, καθότι ο μεν ένας συνομιλητής διατηρεί ποιητικό ύφος, ενώ ο άλλος έχει ήδη χάσει την μπάλα στη συνομιλία..

Παραμένετε σίγουρα ακόμα εκεί πάνω στο ροζ συννεφάκι ορισμένοι; Παρακαλώ, κατεβείτε! Το κατάστημα είναι πλέον μη καπνιζόντων, αλλά διαθέτει ασανσέρ.
Τουλάχιστον θα έχουμε κάτι για να διηγούμαστε στους νεότερους όταν η Ελληνική διαλεκτική θα έχει φτάσει σε σημείο ανυπόφορης έκφρασης, ακατάληπτης λογομαχίας, προσωπικής επίθεσης και χρήσης ακατάληπτων ξενικών συντομογραφιών που οι άκρες των γενεών δεν θα μπορούν πλέον να συλλάβουν ως λέξεις χρήσης της γλώσσας....

OMG (σ.σ. Ω, Θεέ μου!)